Barajlar

Deriner Barajı

Deriner Barajı ve HES tesisleri, Doğu Karadeniz Bölgesinde Çoruh Havzasında, Artvin il merkezinin yaklaşık 5 km. membağında, bulanık çayının Çoruh nehrine karıştığı yerin yaklaşık 6,5 km mansabındadır.Baraj enerji üretimi ve kısmi taşkın koruma maksatlı olarak inşaa edilmekte olup, Çoruh nehri üzerinde, tek başına yapılabilir, en büyük ve en fazla üretim kapasitesine sahip tesistir. Deriner Barajının mansabında bulunan Borçka ve Muratlı Barajları kademe barajları olup, Deriner Barajının regüle edilmiş akımı ile projelendirilen enerji üretim seviyelerine ulaşacaklardır.Çoruh havzası, ülkemizin az gelişmiş bir bölgesinde bulunmaktadır. Su kaynaklarının bolluğuna rağmen toprak kaynakları yok denecek kadar azdır.Bölgede sanayileşme ve tarım gelişmemiştir.Mevcut olanaklar yetişmediğinden Artvin il nüfusunda devamlı bir azalma gözlenmektedir.Baraj yapımları sayesinde yeni iş olanaklarının doğması bir nebze nüfus erezyonunu durdurmuştur.
Deriner Barajı iki eğrilikli beton kemer tipinde olup, tamamlandığında temelden 249 m. yüksekliği ve 720 m. kret uzunluğu ile kendi tipinde dünyanın dördüncü, Türkiye' nin en yüksek barajı olacaktır.(Dünyanın en yüksek beton kemer barajı İsviçrede bulunan Grand Dixence Dam and HEPP temelden yüksekliği 285 metre ve 6 milyon metreküp gövde hacmine sahip)
Santral binası yeraltı tipinde olup, 4 adet 167,5 MW kurulu gücünde francis türbini ile teçhiz edilmiş ve toplam kurulu güç 670 MW.dir. Türbin işletme debileri 90 m3/sn olup 4 ünite birlikte çalıştırıldıklarında 360 m3/sn regüle edilmiş suyu, mansapta bulunan Borçka ve Muratlı Barajlarına göndererek, yılda bu barajlardan da toplam 1 milyar kw/saat enerji üretilmesini temin ederken, Deriner Barajında da yılda 2,118 milyar kw/saat enerji üretilecektir.

Borçka Barajı

Borçka barajının yapım amacı taşkın koruma ve elektrik üretimi içindir.Baraj gerek yükseklik gerekse hacim açısından büyük olmamakla beraber 10 km² lik bir alana sahiptir.Barajın kurulum yeri Borçka İlçe merkezinin Artvin çıkışındadır.Çoruh nehri ile murgul çayının birleşim yerinde başlayan baraj gövdesi her iki vadiyi kaplamaktadır.1999 yılında yapımında başlanan Borçka Barajı 07/31/2006 tarihi tibariyle bitirilmesi gerekirken ancak Ekim ayının sonlarında bitirilmiş;tamamen kapladığı Artvin-Borçka yolunun yeniden inşası tamamlanamadığı için barajda tam anlamıyla su tutulması 2006 Aralık ayının sonunda olmuştur.
300 MW gücünde olan Borçka Barajı yıllık 1039 GWh enerji üretimi gerçekleştirecektir.
Borçka Barajı Resimleri

Yusufeli Barajı

Yusufeli Barajı ve Hidroelektrik Santrali Projesi; Doğu Karadeniz Bölgesi’nde, Çoruh Nehri üzerinde yer almaktadır. Çoruh Türkiye sınırları içinde 390 km’lik bir uzunluğa sahipolup, Kuzeydoğu Anadolu’nun en büyük nehirlerinden biridir.
Yusufeli Barajı ve HES, DSİ Genel Müdürlüğü’nün Çoruh Nehri üzerinde gerçekleştireceği 10 projesinden biridir. Bu projeler, Türkiye’nin toplam enerji üretiminin yaklaşık % 8’ini, hidroelektrik santrallerinden elde edilen toplam enerjinin ise yaklaşık % 34’ünü oluşturacaktır. Nehrin en yukarı kısmındaki Laleli ile en aşağı kısmındaki TBMM 85. Yıl Muratlı baraj yerleri arasındaki 1,430 m’lik kot farkı; 2,536 MW’lik kapasiteyle yılda 8,322 GWh’lik elektrik üretimi için kullanılacaktır.
Yusufeli Barajı ve HES, tamamlandığında temelden 270 m yüksekliği ile dünyanın en yüksek kaya dolgu barajlarından biri olacaktır. Tesisin Türkiye enerji üretimine 540 MW’lik (3 x 180 MW) kurulu güç ile katkıda bulunması beklenmektedir. Yüksek kurulu gücü ve yıllık elektrik üretimi (1,705 GWh/yıl) ile ülkemiz yıllık enerji ihtiyacının % 0.6’sınıkarşılayacak ve Türkiye’nin uzun vadeli enerji hedefleri çerçevesinde önemli bir yere sahip olacaktır.
Yusufeli Projesi için ilk çalışmalar; 1970’lerde, Enerji ve Tabiî Kaynaklar BakanlığıElektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından başlatılmıştır. Projeyi de kapsayan Çoruh Nehri Hidroelektrik Gelişme Master Plânı 1982’de hazırlanmıştır. Yusufeli Projesi ve akışaşağısındaki Artvin Projesi için fizibilite raporu 1986’da, nihai projeler de 1990’da tamamlanmış ve onaylanmıştır. Proje, 1997 yılında hükümet tarafından yatırım programına alınmı ve Hükümetler Arası İkili İşbirliği çerçevesinde inşa edilmesi planlanmıştır.
Yusufeli Barajı ve HES Projesi Türkiye Cumhuriyeti’nin uzun vadeli enerji vizyonununiçinde yer alan, önemli bir yatırım projesidir.
• Proje ülkemiz için refah, çağdaşlık, gelişmişlik, ulusal enerji kaynaklarının verimli kullanımı ve bölgesel kalkınma adına hayati önem taşımaktadır. • İnşaat sırasında ihtiyaç duyulacak personel sayısı ortalamada yaklaşık 1 200 kişidir. Projenin yoğun dönemlerinde ise yaklaşık 1 800 personel çalıştırılacaktır. Bölgede, inşaat süresince çalışanlar ve aileleriyle birlikte önemli ölçüde insanın geçimine imkân sağlanacaktır. Tamamlandığında, üreteceği yıllık ortalama 1,705 milyar kWh enerji ile ekonomimize yılda 152 milyon ABD Doları katma değer temin edecektir. • Proje ile 850 milyon ABD Doları tutarında bir yatırım gerçekleşecek ve bölge halkı için iş imkânlarının dışında sosyal ve ekonomik kalkınma imkânları da ortaya çıkmışolacaktır. Ayrıca yörede zor şartlar sunan mevcut yol, köprü, elektrik hatları gibi altyapıfaaliyetlerinin en çağdaş tekniklerle yenilenmesi sağlanacaktır.
Proje, işe başlama tarihinden itibaren 88 ay (yaklaşık 7.5 yıl) içinde tamamlanacak veişletmeye alınacaktır. Tesis inşaatına 2006 yılında başlaması ve 2013 yılında tamamlanmasıöngörülmektedir. Baraj inşaatın başlamasından 79 ay sonra su tutmaya başlayacaktır.
Artvin – Erzurum ve Artvin – Bayburt relokasyon yollarının yapımı inşaat faaliyetlerininbaşlamasından 75,5 ay sonra tamamlanacaktır. Böylece relokasyon yolları su tutulmadan 3,5 ay önce tamamlanmış ve hizmete girmiş olacaktır.
Proje, Artvin İli’nin yaklaşık 40 km güneybatısında ve Çoruh Nehri üzerindeki Yusufeli ilçesinin 10 km akış aşağısında yer almaktadır. Türkiye sınırları içinde Çoruh Nehri’nin yaklaşık uzunluğu ve su toplama alanı sırasıyla 390 km ve 19,750 km²dir.
Yusufeli Projesi Türkiye Cumhuriyeti Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayınlanmışolan ve yürürlükte bulunan Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği uyarınca ÇED yönetmeliği hükümlerinden muaftır. Ancak Dünya Bankası Grubu ve OECD normlarıdoğrultusunda ÇED çalışmaları detaylı şekilde yürütülmüş ve ÇED raporu tamamlanarakDSİ’nin internet sitesinde 2006 yılında yayınlanmıştır. Yusufeli Projesi ile 33 km²’lik bir baraj gölü oluşacaktır. Baraj gölü, Çoruh Nehri Vadisi’nin bir bölümü ile kolları boyuncauzanmaktadır.
Yusufeli Barajı ve HES’in inşaatı neticesinde oluşacak baraj gölü, Yusufeli ilçemerkezini ve 3 köyünü tamamen su altında bırakacaktır. Ayrıca 16 köy ve/veya arazileri de kısmen su altında kalacaktır. Bu sebeple, Yusufeli Projesi için bir Yeniden Yerleşim Eylem Plânı (YYEP) hazırlanması çalışmaları ilk olarak proje sahibi DSİ tarafından Ağustos2000’de başlatılmış; bu çalışmaların neticesinde YYEP Raporu Şubat 2001’de tamamlanmıştır. Bu tarihten sonra Türk Mevzuatı’nda kamulaştırma ve yeniden yerleşim konularında önemli değişiklikler meydana gelmiş ve uluslararası kredi kurumlarının standartları da revize edilmiştir. Mevcut YYEP Raporunun yenilenmesi için çalışmalarTemmuz 2004’te başlatılmış ve Türk Mevzuatı, Dünya Bankası Grubu ve OECD standartlarıdoğrultusunda YYEP raporu tamamlanarak DSİ’nin internet sitesinde Temmuz 2006 tarihinde yayınlanmıştır. Bu raporda detaylı olarak açıklandığı üzere Yusufeli ilçe merkezi, mevcutYusufeli’ne yaklaşık 500 m mesafedeki Yansıtıcılar ve Sakut Deresi mevkiine (Yusufeli Yeniden Yerleşim Alanı) taşınacak olup, ilgili Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazetede 25 Nisan 2006 tarihinde yayınlanmıştır.

Muratlı Barajı

Türkiye-Gürcistan sınırının çok yakınında olup, baraj yeri ile sınır arasındaki mesafe yaklaşık 100 m dir. Baraj yeri Muratlı köyünün 2 km membasında, Borçka ilçesinin 17 km mansabındadır.
Çoruh Nehri üzerinde, Artvin İlinde, il merkezine 44 km. uzaklıkta inşa edilen Muratlı Barajı ve HES Tesisi, önyüzü asfalt kaplamalı kaya dolgu tipindedir. Yılda 442.12 GWh enerji üretmek üzere projelendirilen Baraj’ın kret uzunluğu 438 m., toplam dolgu hacmi 1,981,000 m³, kurulu gücü 2 x 57.5 = 115 MW ’dır. Türbin tipi Borkça Barajı'nda olduğu gibi Francis düşey eksenlidir ve elektromekanik işler Avusturya firmaları olan Va Tech Elin, Va Tech Voest, Verbundplan tarafından, inşaat işleri ise Yüksel - Strabag ve Temelsu tarafından yapılmıştır.